11.08.2010,
Hane halkının 2010’un ilk yarısında, tüketici kredisi ve kredi kartı borç toplamı 147 milyar TL’yi geçerken, banka borçlarını ödemede sorun yaşayanların sayısı da 2,5 milyona yaklaştı. Tüketici kredisinde borç stoku 110 milyar TL’ye yaklaşırken kredi kartı borcu da 40 milyara merdiven dayadı.Bu 150 milyara yaklaşan borç stoku, 2009’un ilk yarısına göre yaklaşık 30 milyar TL daha fazla.
Aileler, bu yılın ilk yarısında, krizdeki 2009’un ilk yarısına göre yüzde 31 daha fazla tüketici kredisi kullandılar. Oysa 2009’un ilk yarısında daha temkinliydi herkes ve 2008’in ilk yarısına göre borçlanma sadece yüzde 4 artmıştı. Bu da yüzde 11’lik enflasyon dikkate alındığında reel olarak gerileme demekti.. Bu anlamda, 2010’un ilk yarısında enflasyonun bir hayli üstünde reel bir borçlanmaya gitmiş haneler.Yani yiğitçe borçlanmışlar!..
Kaynak: BDDK Veri tabanı
Ailelerin tüketici kredisi kullanımlarında konut ve ihtiyaç kredisi öne çıkarken taşıt kredisi kullanımı hızla azalmış görünüyor. Krizde konut kredisi kullanmaya niyetli olanlar, “bekle-gör”e geçmişti. 2010’un ilk yarısında ise konut kredilerinin Haziran sonunda 52 milyar TL’ye çıkarak, 2009 Haziran sonunu, 14 milyar TL geçtiğini, oransal olarak da yüzde 34 arttığını görüyoruz. Konut için borçlanma yeniden hızlanmış görünüyor.
Daha çok, borcu borçla kapatmak için kullanılan ihtiyaç kredisinin ise kriz yılı 2009’un ilk yarısında yüzde 10, 2010’un ilk yarısında ise yüzde 35 dolaylarında arttığı görülüyor. İhtiyaç kredisi kullanarak borçlananların yükü 2008 Haziranından 2010 Haziranına 14 milyar TL artmış görünüyor.
Konut ve ihtiyaç kredisindeki şahlanışa karşılık taşıt kredisine iştah kesik. 2008 Haziran’ında 6 milyar TL olan taşıt kredisi stoku, 2010 Haziran’ında 4,3 milyar TL’ye inmiş. Enflasyondan arındırmadan bile yüzde 17’ye yakın gerileme var taşıtta.
***
Kredi kartı borçları ise sürekli bir artış halinde. Ayda ortalama 15 ila 18 milyar TL dolayında kart ile harcama yapılıyor, ama bunun bir kısmı zamanında ödenmiyor ve borca dönüşüyor. 2008’in ilk yarısında 30 milyar TL olan bu kredi kartı borcu, yüzde 10’a yakın artışla 2009 ortasında 34 milyar TL’ye çıktı. Bu borç, cari fiyatlarla 2010 ortasında 39 milyar TL’ye yaklaşmış durumda. Başka bir ifadeyle, ailelerin hem kriz koşullarında hem kriz sonrası kredi kartı borçları arttı ve 2010 ortasında 40 milyar TL’ye yaklaştı.
Sonuç olarak bakıldığında, ailelerin tüketici kredisi kullanımları ve kredi kartı üstünden biriken borçlanmaları 2009 Haziran’ında 117 milyar TL iken bu haziranda 147 milyar TL ye çıkmış. Yani 30 milyar TL artmış.
Merkez Bankası sadece 2010 Haziran sonu itibariyle tüketici kredisini ödeyemeyenlerin sayısının 180 bini, kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısının da 290 bini geçtiğini belirtiyor. Önceki yılların borçluları ile birlikte, tüketici kredisi borçlusu 722 bini, kredi kartı borçlusu 1 milyon 443 bini buldu. Bu, toplam 2 milyon 164 bin borçlu demek . Yıl sonunda banka borçlusu 2,5 milyonu rahat geçer.
---------------------------
Düzeltme
-------------------
9 Ağustos Pazartesi tarihli yazımda,”Türkiye’de Sanayisizleşme”nin istihdam göstergelerinden izlenmesi ile ilgili bölümde yanlış oranlar aktardığımı fark ettim. İlgili bölümü yeniden aktarıyorum:
Bu sanayinin zaviye kaybetme eğilimini, istihdam göstergelerinden de izlemek mümkün. 2000’de 13,8 milyonluk istihdamda sanayinin yüzde 27,6 olan payı, 2005’e gelindiğinde yüzde 28’e çıkmasına karşılık 2009’da yüzde 25,4’e düştü. Aynı dönemde inşaatın yüzde 10 dolayındaki payı yüzde 8’e düşerken hizmetler sektörünün 2000’deki payı yüzde 62,5’tan 2009’da yüzde 66’nın üzerine çıktı.
